فعل أمر

Tweet

د يو د کار د کولو په غوښتنه يا امر باندې دلالت کوي لکه : أکتب ( وليکه )

د امر کلمې علامه دا ده چې د مخاطب ياء قبلوي .

د امر د فعل جوړولو لپاره د مضارع د مخاطب صيغې څخه کار اخلو :

اول – د مضارع حرف (ت ) حذف کيږي او د فعل آخر مجزوم (ساکن) ګرځي يعنې که د فعل آخر ضمه وي ضمه په سکون بدليږي او که د فعل آخر نون وي نون حذف کيږي مګر که نون جمع مؤنث وي نه حذف کيږي .
دوهم – کچېرې د حرف (ت) د حذف وروسته دوهم حرف (ع- فعل) زور يا زير ولري د فعل په سر کې همزه اضافه کوو چې حرکت يې کسره (زير) کيږي مګر دا چې د فعل دوهم حرف (ع – فعل) ضمه (پيښ) ولري نو په دې صورت کې د همزې حرکت هم ضمه کيږي .
لکه : تَذْهَب = أِذهب
تَکتُبينَ =: اُکْتُبي
دريم : کچېرې د (ع- فعل) يا د کلمې دوهم حرف حرکت ونلري نو همزه نه اضافه کيږي لکه :
تُجاهدوا = جاهدوا
څلورم : کچرې د مخاطب پر ځای متکلم او غايب وي (لِ) حرف اضافه کيږي لکه :
يَذْهَبُ = لِيَذْهَبْ ،  يَجْلِسونَ = لِيَجْلِسوا ، نذْهَبُ = لِنَذْهَبْ

مثالونه :

د (فرح) فعل ضيعې په امر کې :

أنتَ     أفرح             أنتما    آفرحا

أنتِ     أفرحی           أنتما    أفرحا

          أنتم      أفرحوا

          أنتن     أفرحن

د دريو زمانو ماضي ، مضارع او امر تصريف :

تمرين :

۱- لاندې افعال د أمر زمانې ته واړوئ ؟

يَتَحَرَّكُ     يَتَنَازَلُ     يَتَرَّحَمُ          يَخْبِزُ            يَلْعَبُ

يُفَصِّلُ     يَتَكَلَّمُ      يَسْتَحْضِرُ       يُحْسِنُ           يَرْتَفِعُ

۲- لاندې افعال مضارع او بيا ماضي ته واړوئ ؟

أُنْظُرْ    أَخْبِرْ    إِنْصَرِفْ         إِسْمَعْ   أَنْصِتْ

سَلِّمْ      وَدِّعْ     كَلِّمْ      إِشْرَبْ  سافِرْ

إِلْعَبْ    أُدْرُسْضَيِّعْ       مَلِّقْ     عَجِّلْ